CAVİT AKDEMİR
Helvacıoğlu Gıda
Pendik’in ilk Türk bakkalı hepimizin yakından tanıdığı Milli Piyangocu Bakkal Cavit Akdemir’in babası Ramadan Helvacıoğlu (Akdemir)’nun Batı Mahallesi Gazipaşa Caddesi’nde açtığı Helvacıoğlu gıdadır.
Helvacıoğlu'ndan önce açıldığı bilinen Fevzi Bakkal, Bakkal Mahmut, Bakkal İsmail, Bakkal Ziya gibi bakkallar bir müddet sonra kapanmış, bu bakkallardan günümüze gelen bakkal Helvacıoğlu'dur.
Ramadan Usta olarak bilinen Ramadan Helvacıoğlu (Akdemir) nun doğum tarihini tam olarak bilmiyorum. Bildiğim şey Ramadan usta bugün Kosova sınırları içinde kalan PRİZEN’de dünyaya geldi. Yıl 1900’lü yılların ilk yılları. Balkanlar karışık Osmanlı Balkanlardan çekiliyor.
Bu kargaşayı gören Türkler Balkanlardan Anadolu’ya göçüyor. Ramadan Usta 15 yaşında genç bir delikanlı, herkesin Anadolu’ya göçtüğü o günlerde bir arkadaşı ile birlikte bir yük gemisine binip, İtalya’ya gider. İki sene kadar İtalya’da kaldıktan sonra ‘Ben burada yapamam, ne bir Türk, ne bir Müslüman var, Akrabalarım da Türkiye’ye gidiyor.’ diyerek bir yük gemisine binip, önce Yanya’ya (Yunanistan) Yanya’dan da Türkiye'ye gelir.
1927’de Pendik Batı Mahallesi İsmetpaşa Caddesinde bir eve yerleşir, Gazipaşa Caddesi’nde Pendik’in ilk AVM’si olan Helvacıoğlu Gıda’yı açar. Ramadan Usta 170 boylarında, 70 kilo ağırlığında beyaz tenli, palabıyıklıdır. Konuşmayı sever, güzel giyinir. Dükkanı pırıl pırıldır.
AVM diyorum çünkü bakkalda yok yok.
Kapıdan içeri girdiniz sağda bir banko, banko üzerinde terazi, terazinin yanında pastırma kesme makinesi, sucuk ve pastırmalar. Ön camda koz helvası, tahinli helva, fıstıklı helva, yanında elma ve horoz şekeri, şekerlerin arkasında yukardan aşağı asılmış cevizli sucuk.
Banko arkasında gıda ürünleri, karşı duvarda çividen boyaya inşaat malzemeleri, sol duvarda konserve kutuları ve temizlik malzemeleri, kapı dışında mevsim sebze ve meyvalarının yer aldığı manav reyonu.
Gaz, gaz lambası, fitil ve diğer ürünler.
1932 yılında Cavit dünyaya geldi. Altı yaşında seyyar satıcılığa başlayarak ticari hayata atılan Cavit, istasyon ve okul önünde elma şekeri sattı. 1939’da Pendik Birinci ilkokulunda ( Merkez İlkokulu) okula başlayan Cavit, 1952 yılında Askere gitti. İstanbul Selimiye kışlasında sabah sporu yaparken düşüp, sol kolunu kırınca terhis oldu.
Ramadan usta 1953 yılında dükkanı oğlu Cavit Abi’ye bıraktı. Cavit abi, 165 boylarında 70 kilo ağırlığında kısa boylu, hafif göbeklidir. Güler yüzlü, güzel düşünen, güzel gören bir insandır.
Bakkalda doğan Cavit Abi, işleri büyütmek için önce gazete bayiliği, sonra Pendik Millli piyango baş bayiliğini aldı. Tekel bayiliği ile işleri bir adım daha öteye taşıdı. Dükkan vitrinini, dolapları ve rafları değiştirip bakkalı daha modern bir hale getirdi.
Karşıdaki okulun ihtiyaçlarını karşılamak için küçük bir kırtasiye reyonu açtı.
Cavit abi, çok temiz bir insandı. Zemini hemen her gün paspasla temizler, camları siler, dolapların tozunu alırdı. Takım elbise giyer, koluna kolluk takardı.
Avrupa kültürü almış bir aileden geliyordu. Babasının yaptığı gibi 1973’de askerliğini bitiren oğlu Nezir Akdemir’e dükkanı bırakıp, kenara çekildi.
Elinde yüz Milli Piyango bileti başladı Pendik sokaklarında gezmeğe. Pendik’in %99’unu tanırdı. Dükkana girdi sohbet etti, kahveye girdi nefeslendi. Cavit Abi artık Pendik’in piyangocusuydu.
Nezir, ilkokul sınıf arkadaşımdır. İlkokulda beş yıl birlikte okuduk. Dersleri pek sevmezdi ama çok iyi bir arkadaştı. Birlikte gezer, birlikte oyun oynardık.
Nezir evlenince kendi dükkanın açtı. Bakkal Nedim Akdemir’e kaldı. 1982 yılında Helvacıoğlu Gıda’nın başına geçen Nedim, öğrencimdi.
Çalışkan ve başarılıydı. Dükkanı önce Orhan Maltepe Caddesi'ne sonra da Antalya ya taşıdı. Cavit Abi’nin 2004’de, Nedim’in 2014’de Nezir’inde 2016’da, aramızdan ayrılmasıyla asırlık Helvacıoğlu Gıda tarihe karıştı.
Büyük bir acı ve üzüntüyle söyleyelim ki: 100 yıllık geçmişi olan Pendik ilk bakkalını kaybetti.
Pendik’i helva ile tanıştıran Pendik’in ilk Türk bakkalı Ramadan Ustayı, Oğlu Cavit Abiyi, torunları Nezir ve Nedimi tanıyorum. Evlerine girip çıktım, sofralarına oturdum. Birlikte okula gittim, ders çalıştım, gezip, oyun oynadım, denize girdim…
Her biri İstanbul bey efendisiydi. Onlar beni, ben de onları severdim. Babaydı, arkadaştı, kardeşti. Allah sizden razı mekanız cennet bahçelerinden bir bahçe olsun. Hakkınızı helal edin.
Geride kalan Rezzan Hanım’a Öğrencim Neşe ve Neslihan hanıma sağlıklı ve mutlu nice yıllar diliyorum.
Mustafa Telli
Eğitimci, araştırmacı gazeteci
#mustafatelli #cavitakdemir #helvacıoğlu #pendik #neşeakdemir